top03

Projekt Radioactive@Home

tworzony przez członków drużyny BOINC@Poland ma za zadanie stworzyć globalną mapę promieniowania gamma obejmującą jak największy obszar świata za pomocą czujników promieniowania podłączonych do komputerów i działających przy wykorzystaniu platformy BOINC.Projekt jest całkowicie niekomercyjny, udział w projekcje jest bezpłatny (z wyłączeniem kosztów detektora). A oprogramowanie będzie publikowane na licencji GNU General Public License (GPL).

Paypal Donation

Opis budowy detektora Geigera

Zasada działania czujnika

Aby przybliżyć wam zasadę działania naszego czujnika postaram się omówić schemat prototypu zbudowanego przez Szoplera.

Urządzenie można podzielić na trzy bloki:

  • blok zasilacza/przetwornicy który ma za zadanie zasilić lampę GM-20 napięciem 400v
  • blok formowania impulsów, będzie on dostarczał impulsy do jednostki centralnej
  • jednostka centralna odpowiedzialna za kontakt urządzenia z komputerem

Do prawidłowej pracy naszego czujnika – lampy GM-20 potrzebne jest napięcie ok 400 volt.

Cały prototyp w pierwotnej wersji zasilany jest napięciem 5v które pochodzi z portu USB komputera. Jednak nasz czujnik – lampa GM-20 potrzebuje do prawidłowej pracy napięcia około 400v, dlatego niezbędne jest zastosowanie przetwornicy. Układ MC34063 AP potrzebuje zaledwie paru elementów zewnętrznych, aby stać się taką przetwornicą.

Rezystor R15 ogranicza prąd szczytowy i zabezpiecza wewnętrzny tranzystor przed zwarciem, kondensator C9 jest odpowiedzialny za częstotliwość pracy. Do uzwojenia wtórnego transformatora wysokonapięciowego podłączony jest prostownik jedno połówkowy w postaci szybkiej diody prostowniczej D5, oraz kondensatora C6. Dzielnik R24, R20, R16 decyduje o napięciu wyjściowym. Kondensator C13 ma stabilizować napięcie dostarczane z dzielnika. Prąd przepływający przez lampę podczas jonizacji jest ograniczony przez rezystory R22-23. Sprzężenie przetwornicy z jednostką centralną za pośrednictwem D1, R9 ma służyć jako wyłącznik prądnicy. Ograniczając w ten sposób czas działania lampy GM-20 możemy w znaczny sposób wydłużyć jej żywotność.

Należy zaznaczyć, że w roli zasilacza lampy GM-20 można wykorzystać jakikolwiek inny projekt przetwornicy, dostarczającej około 400v.

Do formowania impulsów w naszym układzie zastosowano układ podwójnego wzmacniacza operacyjnego LM358N. Ponieważ parametry tego układu nie są krytyczne, możliwe jest zastosowanie innego wzmacniacza operacyjnego o zbliżonych parametrach.

Impulsy są podawane za pośrednictwem kondensatorów C11-12 na wejście wzmacniacza IC4a, który pracuje w układzie różniczkującym. Zastosowanie dwóch kondensatorów połączonych równolegle C11+C12 ma dodatkowo zabezpieczyć układ, w razie gdyby jeden z nich był wadliwy i by nastąpiło przebicie. Komparator IC4b podaje impulsy dalej do jednostki centralnej.

Za komunikację z komputerem odpowiedzialny jest mikro-kontroler ATTINY2313-20P. W zależności od trybu pracy, może również wyświetlać wyniki za pomocą podłączonego wyświetlacza (tak, urządzenie w przyszłości będzie można wykorzystać również jako przenośny czujnik promieniowania). R12 służy do ustalenia jasności wyświetlacza, T3 steruje stanem wyświetlacza (włączony/wyłączony). W razie gdybyśmy chcieli „usłyszeć” pojedyncze jony, to poinformuje nas o nich sterowany przez mikro-kontroler T2 i BUZZER. Diody D2 i D3 mają za zadanie dodatkowo zabezpieczyć port USB komputera, w razie gdyby w układzie pojawiły się przebicia.

Omówiony schemat dotyczy prototypu, całe urządzenie na pewno będzie podlegało jeszcze wielu modyfikacjom, o których będziemy się starali informować na bieżąco. Gdy wyjdziemy z fazy alfa projektu postaramy się również szerzej omówić działanie układu i oprogramowanie mikro-kontrolera.

Schemat układu dostępny jest pod adresem http://radioactiveathome.org/images/Diagram1_1.png.